maandag 28 december 2020

Mijn moeder wiegt een pop

Mijn moeder wiegt een pop in haar armen.
Het is een aap van pluche die geluiden maakt.
Ze wiegt, ze kletst, ze spreekt hem sussend toe
in zijn poppenwagen, ze stopt hem in.

Mijn moeder weet het niet, ze is dement.
De pop is haar kind, haar baby haar houvast.
De aap draait zijn repertoire mechanisch af.
En ik die al zestig jaar haar zoon ben,

Zie haar nu wreed die koude nacht in gaan.
Therapeutisch opgeboekt, dat scheelt weer.
De aap kirt, flirt, lonkt, koert, kronkelt en zingt,
En mijn moeder tuint er helemaal in.

 

zaterdag 12 december 2020

Reuzenrad

Je stapte in het reuzenrad en de stad begon te draaien.
Daar was de kerk en daar de rivier. Daar zag je de trein,
En daar het plantsoen. Hoger ging je, hoger dan de torenspits.
Hoger ging het, de wind stak op en wolken dreven om je heen.
Beneden hoorde je de kermismuziek, je zwaaide maar er was
Niemand die je zag, wat was alles hoog en diep en klein.
Je ging op de rand van de gondel staan en boog je over de rand.
Je wiebelde je zag een roze wolk en dook toen naar beneden,
Pijlsnel ging het, loodrecht naar de roze wolk, die brak je val,
en bleek zoet, je was in de suikerspinkraam beland.

 

donderdag 10 december 2020

Huizenjacht

Je zocht een huis voor jezelf, alleen. Want tussen jou
en je vrouw, liep het niet meer zo. Dat was er ingeslopen,
en kwaadaardig verder gegroeid. Praten en redderen
ging niet meer. En nou ging jij weg en hield zij het huis.
Groot was je budget niet, toch had je een bezichtiging
of drie vandaag. Boven die snackbar hoorde je het continu
gezoem van de afzuiger en het rook er naar gesmolten kaas.
Je zette je al schrap voor de makelspraak: je moet er doorheen
kijken, het is geheel naar eigen inzichten in te delen.
Je rekende: dus maandenlang klussen. Of gewoon tussen
de ellende je spullen neerzetten. Peertje aan plafond, klaar.
En in die kleine, knusse tussenwoning, vloog het echtelijk
geluk je aan, hier was harmonie, en reinheid en appeltaart.
Je zag een foto van het gezin, de ouders en de kinderen
er tussenin. Het speelgoed stond in kratjes in de hoek.
Het appartement tot slot, huisveste in vitrines plastic olifantjes,
groot en klein, niet inbegrepen bij de koop. Er hing een geur
van kattenbak. En wat je voor inloopkast had aangezien,
bleek in het echt een kamer. Je vond het huis een tombe,
je voelde je nu al hopeloos verloren. Je keek naar buiten,
de overbuurvrouw stond voor het raam en zwaaide.

 

maandag 7 december 2020

Mijn moeder met haar twee handtassen

We hebben mijn moeder vandaag bezocht. Het was zondag
en het was december. We stapten in de auto, het kerststukje
ging mee. Mijn moeder is dement. Wij zijn het inmiddels wel gewend,
haar woorden die als de pluisjes van een uitgeblazen paardenbloem
alle kanten op dwarrelen. Maar zij doet haar best, en ik, ik ben toch
een woordenman, ik doe ook mijn best. Halverwege verstaan we
elkaar dan toch een beetje. Maar dan, als de schemering daalt,
en het tijd is voor het bezoek om afscheid te nemen,
wij hebben de jassen al aan, staat ze in de deuropening.
Ze vraagt: moet ze naar Utrecht, moet ze naar vader?
Ik ben haar broer, zegt ze, maar waar is haar huis?
Ze staat daar met beide haar handtassen omhangen.
We rijden weg. Ik zie mijn moeder
in de achteruitkijkspiegel steeds kleiner worden.
Ze heft haar arm, ze zwaait, tot ze verdwijnt.

vrijdag 4 december 2020

Le Locataire – ’t Cafe, Nijverdal

In t‘ Cafe te Nijverdal werd die zondagmiddag in 1980 als culturele activiteit de film Le Locataire van Polanski vertoond. Hoogdravend vermaak voor ons, maar ach, het hield ons van de straat. Daar zaten we dan, apenstonend, en ginnegappend in het halfduister. Het verhaal konden we niet helemaal volgen. Of het boeide niet zo. Dat kan ook, dat heb je met die art house films, dat ze nog wel ‘ns saai zijn. In het Parijse complex was er een appartement vrij gekomen omdat de bewoner zelfmoord had gepleegd. Hij was naar beneden gesprongen. Het hoofdpersonage was Ploanski zelf. Gelukkig speelde Isabelle Adjani een prominente rol, dat hield onze aandacht nog wat gevangen. Enfin. Polanski trok dus in dat appartement van de ongelukkig overledene – en dat had hij beter niet kunnen doen. Want hij kreeg last van argwaan en paranoia. Wat wij ons wel goed konden voorstellen. Zoiets konden we nog wel goed volgen. Hij verdacht de buren, de concierge en huiseigenaren ervan dat ze complotteerden tegen hem met als doel dat hij uiteindelijk ook zelfmoord zou plegen. Hij was verdoemd, het appartement was verdoemd. De gedachten vraten aan hem, aan Polanski dus. Alles in het Frans dus, dan lijkt het ook gelijk heel wat natuurlijk. Enfin. Uiteindelijk stond hij daar, op het balkon, de kop vol waanzin, overal achter de gordijnen glurende buren, en hij deed wat zijn vloek was: hij sprong van het balkon, zijn dood tegemoet. En wat deed Tony toen, de man die de filmprojector bediende? Hij zette de knop om en draaide de spoel iets achteruit. En hup, daar floepte Polanski weer terug vanuit de diepte, naar zijn balkon. Niets aan de hand. Wij lachen. De spanningsopbouw van de film was hiermee de nek omgedraaid. En wij? Opgelucht over deze onverwachts goede afloop, want we vereenzelvigden ons natuurlijk wel een beetje met die maffe locataire, gingen we naar buiten, het zonlicht in.

Bericht van M*** die zegt dat als wij mam gaan bezoeken ….

‘Neem je wel mandarijnen mee, en nootjes, jeweetwel, van die borrelnoten van de Lidl. En stroopwafels, van die kleintjes. Wel doen hoor. En neem je, net als ik, wel een iPad mee? Om samen te gaan zingen. En maak je wel haar kamer gezellig eerst? Doe lampjes aan. Zet een gezellig muziekje op. En zet je thee, Earl Grey? (Zakjes vind je in oma’s kastje), en doe je er dan wel melk  bij? Wel doen hoor. Denk daaraan. Op je iPad kun je dan op youtube allerlei muziekfilmpjes vinden. En hier heb je een verhaal dat je aan mam voorlezen kunt.

Als break kun je buiten gaan wandelen. Ik dicteer je vast de route, die doen jullie als volgt: als je uit de voordeur komt dan moet je het hek door, rechtsaf het fietspad op en bij het kanaal weer rechts, het zandpad op. Als je bij de bomen komt, dan moet je takken plukken om in die kristallen vaas te zetten.  Heb je dat? Thuis moet je het voor haar gezellig maken, net zoals ik zou doen. Zo moet jij het ook doen. Precies zoals ik het zeg. Want alleen dan is het goed.’

donderdag 12 november 2020

Du - Closing Time | sargasso

 Du van Peter Maffay op sargasso

Laatst had ik een avondlijke autorit en luisterde naar de radio. En pats, daar was tie ineens: Du, van Peter Maffay. Dus dat werd meezingen, hard. Het is donker en ik ben alleen immers. Ik heb dat nummer altijd in mijn hoofd voor het geval ik op een karaokepodium beland. Met dat nummer zou ik zelfs de rest van het café kunnen laten meezingen, met volle overgave. Maar er was nu iets dat me wat ongemakkelijk deed voelen. Kwam het door die #metoo toestanden, kwam het door andere berichten over geweld tegen vrouwen, over misbruik? Die tekst. Waarom had ik dat nog nooit eerder zo gehoord? Dit nummer ging niet over oneindige romantische liefde, maar over een obsessieve stalker, misschien wel over een loverboy-achtige gast. Hier was geen ruimte voor het vrouwelijk personage, hier was geen ademruimte voor haar, hier was alleen die dwingende, claimende stem van de man aan het woord. Hij geeft haar dan wel complimentjes, maar tegelijk zegt hij dat ze nooit meer van hem weg mag gaan. En dat ze bij hem hoort. Dat zij alleen hem kan begrijpen. Zo legt hij wel alle verantwoordelijkheid bij haar neer. Geen gezonde, evenwichtige relatie. Hij maakt het gelijk ook heel erg groot en dramatisch, zodat de druk op haar schouders alleen maar toeneemt: Ik heb een doel, en dat doel ben jij.
En zonder haar kan hij niet leven. Dat noem ik geen liefdesverklaring, maar dat noem ik een gijzelaarssituatie: jij mag nooit meer bij me weggaan. Du darfst nie mehr von mir geh’n. Niets kan me scheiden van jou. Nichts kann mich trennen von Dir. Meneer is wel een dwingeland en een heersertje. Wat er ook gebeurt, ik blijf bij jou, Was auch gescheh’n mag ich bleibe bei Dir zingt de maniak, (ja pas op, het blijven Schlagers) bij jou! bij jou! bij jou!

woensdag 11 november 2020

Zonnepark Wilp

Waar eens historische granenrassen groeiden,
hun wortels gingen de aarde, het verleden in,
iets van de dijk en (wat minder romantisch)
langs de A1, waar 24/7 het langs zoevende verkeer
geen rust kent, ligt nu een zonnepanelenpark.
Nu wordt er schone gouden zonnegloed geoogst.
Geen combine meer die daar draait, stof uitspuugt.
Geen tractor meer die daar ronkt.
Geen modder, geen vogelgefladder.
Geen boerenkind op laarzen langs het tuinpad
dat daar aren raapt, dat een hut van balen sjouwt.
Geen insect hier dat nog aan bestuiven doet.
Blinkende, opgewekte elektriciteit straalt hier.
Eneco heet hun god. En hij is schitterend en hij is groot.

Over het missen van de Horeca tijdens de Lockdown

Met die lockdown mis ik dat uit eten gaan wel.
Hoe ging dat ook alweer? Dan zat je aan zo’n netjes gedekte tafel
en dan kwam er af en toe zo’n aardige man of vriendelijk meisje
naar je toe om te vragen of je nog een biertje of wijntje wilde.
Nou ja! Zo aardig.

 

zondag 8 november 2020

Herfst

De buurman staat in de tuin.
Met de sneeuwschep hoog geheven boven zijn hoofd,
slaat hij de bladeren uit de boom.

 

woensdag 4 november 2020

De nieuwe Amis is er


 

Als je dood bent in de NRC

Als je dood bent in de NRC, dan ben je vaak van adel.
Dan was je jonkheer, barones, gravin of  douairière.
Als je dood bent in de NRC,
dan vul je al gauw een pagina of twee.
Als je dood bent in de NRC, dan ben je met emeritaat,
was je professor, hoogleraar, rector of magistraat.
Als je dood bent in de NRC, dan heb je voor je naam
meestal een titel of soms wel twee.
Als je dood bent in de NRC, dan laat je
een hoge functie In het bedrijfsleven achter.
Als je dood bent in de NRC, dan word je herdacht
door je jaargroep waarvan je de Praeses was.
Als je dood bent in de NRC dan heb je een citaat
in het Latijn. Dan krijg je een regel van Vasalis
Achterberg of Nijhoff in je doodsbericht.
Als je dood bent in de NRC,
dan woonde je in Oegstgeest of Haarlem.
Als je dood bent in de NRC dan ben je geridderd,
dan heb je een orde, of in ieder geval een lintje.
Maar uiteindelijk ben je natuurlijk gewoon dood.

 

vrijdag 30 oktober 2020

Overval bij boekhandel aan de Lange Bisschopstraat; dader op de vlucht met literatuur

Een boekhandel aan de Lange Bisschopstraat is vrijdagmiddag overvallen. De dader is op de vlucht met een buit van enkele boeken. De man liep rond 16.15 uur de cultuurtempel binnen en heeft het personeel bedreigd met een op een vulpen gelijkend voorwerp. Op dat moment waren er ook andere klanten in de winkel aanwezig.

De boekhandel en de directe omgeving is afgesloten voor onderzoek. De politie zoekt naar een man van ongeveer 30 jaar. Hij heeft, halflang donker haar en draagt een zwarte jas en een bril met zwart montuur. Mochten mensen hem zien, onderneem dan zelf geen actie, waarschuwt de politie. Je kunt immers niet voorzichtig genoeg zijn met literatuurliefhebbers. Voordat je het weet heb krijg je een sonnet in je smoel of heb je een ode te pakken.

Een persvoorlichter van de politie laat weten dat er ondertussen al iemand staande was gehouden, maar deze uiteindelijk niets met overval te maken had. Het bleek een loslopende dichter die, heel aanstellerig inderdaad, net wat u zegt, over straat ging met enkele bandjes onder zijn arm van Hölderlin, Rimbaud en Campert.

 

zondag 25 oktober 2020

Tattoo

Het was de dag dat ik een tattoo liet zetten, op mijn bovenarm.
Je ziet ‘m niet. Ik heb zo’n baan waarin dat niet kan. De tattooman
kwam aan huis. Zijn shop was vanwege de lockdown gesloten.
Wat hij nu deed, dat mocht eigenlijk niet, mobiel op pad,
apparatuur mee. Maar hij had ook twee kinderen, dus wat
moest hij? Wat wilde ik? Een tekst toch? Drie, vier, vijf regels?
Inclusief spelfout? Contant betalen, niet klagen achteraf. Wel
ontsmetten vooraf. Infecties, allergie en ziektes daarmee moest
je niet bij hem aankomen. Hij werkte steriel. Wist ik alles zeker?
Gedane zaken.  Dus, vriend, wat is de tekst? Is het liefde
of is het pijn? Strak lettertje wel. Laat je nog een review achter?

woensdag 14 oktober 2020

COLUMN - Op zondag 14 oktober 2012 is Ben Hoogeboom overleden. Acht jaar geleden alweer. Ben heeft op Sargasso geschreven. En op nurks. En op zijn eigen sites. En, god, wat mis ik zijn stukjes. En vooral die over het dorp Dirkswoud waarvan hij de schepper was. Laatst, of eigenlijk was dat gisteren, heb ik zo’n beetje alles weer herlezen wat hij over dat fictieve Noord- Hollandse dorp had geschreven. Ben had ook werkelijk alles bedacht. Hij had het dorp een geschiedenis gegeven, kunstenaars, middenstanders, een stratenplan, bekende Dirkwoudenaars, een eigen courant – ach wat mis ik dat. En Ben was zo goed in de dialogen, hij was zo grappig, zo literair ook. Zijn stijl was zo puntgaaf. Als ik dan zo’n middag alles weer herlees over Dirkswoud, ook de comments dus onder die stukjes, uit 2011, uit 2012, dan kost het mij weer moeite om terug te keren naar de daagse werkelijkheid. Wat zou ik graag een adres hebben aan de Zuidervaart, in Dirkswoud.

Ik dacht aan Ben Hoogeboom en ik dacht aan Dirkswoud en toen kwam er dit:

Dirkswoud en corona

Nellie Daas bij de Noordervaart

De steeg

De Glenn Gouldsteeg

Er was natuurlijk geen ontkomen aan, ook Dirkswoud heeft coronamaatregelen getroffen. In de Dirkswouderdenaer was daarvoor een hele pagina gereserveerd. De regels waren kraakhelder: langs de Noordervaart en langs de Zuidervaart was er nu eenrichtingsverkeer. En als de voetganger langs de Oostzij of de Zuidzij wilden wandelen, dan was een mondkapje verplicht. Nellie Daas, van de fourniturenzaak die haar naam draagt, had zich toegelegd op customized exemplaren. ‘Ik heb er inmiddels gemaakt met een tulp erop, 36 exemplaren voor Dirkswoud Gematigd Vooruit, eentje met een K-popband erop, een Rubiks-cube, en een mondkapje met de St. Clarakerk en twee mondkapjes met Peter Griffin en Brian, dat was het wel zo’n beetje. Ik heb in de Glenn Gould-steeg naast mijn fourniturenzaak ook een teststraat ingericht. Elke Dirkswoudenaar met milde klachten is daar welkom.’

Citroën berline

‘ik heb een tabakshandel gehad’

In het centrum van Dirkswoud, bij de Robert Ankerbrug, waar op vrijdag de kramen voor de ambulante handel staan, is het rustig. We zien een witte Citroën berline parkeren, de bestuurder, loopt naar de haringkraam.  ‘Ach meneer’, begint hij, ‘ik heb jarenlang een tabakshandel aan de Zuidervaart gehad, en mijn buurman was natuurgenezer, dus ik laveerde altijd tussen twee werelden, en ik ben zo kwiek als het spreekwoordelijke hoentje. Ja, afstand houden is goed, maar geen 5g is beter.’

De verliefdheid van de koning

Schaakclub Dirkswoud

De enige andere klant is heel toevallig de burgemeester van Dirkswoud, mevrouw Hagemeijer, CDA. ‘Ja, tuurlijk: vrijdag visdag, wat denkt u? En vanavond is er een voorlichtings-, ook al zou ik het liever een inspraakbijeenkomst willen noemen, in het achterzaaltje van café Amperzat over de coronamaatregelen. De Dirkswoudse schaakclub De verliefdheid van de koning die daar wekelijks bijeenkomt, zal voor een keer moeten uitwijken naar Hotel Tebberman aan de Oosterzij. Daar geeft de Russische grootmeester Sjalamov een clinic. Hij zal onder andere de Dirkswoudvariant van het Birminghamgambiet spelen. En ik heb ook wel een nieuwtje: vanavond zal er een corona-app die ontwikkeld is in Dirkswoud, door de zoon van Jaap Groentjes, oud-hoofdonderwijzer, 35 jaar, ongehuwd, worden geïntroduceerd, inclusief locatietracker. En als er een alarm gegeven wordt, klinkt er Bach.’

We doen wat we kunnen

In de Sint Clarakerk

Mevrouw Hagemeijer vervolgt: ’Er zijn tot nu toe nog geen coronagevallen geconstateerd in Dirkswoud, en dat is vreemd, we dachten echt, dat sinds we zijn opgemerkt door het internet, dat we zouden meedoen in de wereld. In de St. Clara kerk heeft de even godvrezende als godlasterende pastoor Engelbertus de Zeeuw, een ‘de jeugd bidt-tegen-corona-marathon’ georganiseerd. U ziet, we doen wat we kunnen.’

Kinderachtige onzin

De ruïne van de voormalige drukkerij

Bij het verlaten van Dirkswoud, langs de Noordervaart en dan bij de Sint Jurriënsmolen, daar waar die expat, de Vlaamse prozaïst Delhaye woont, rechtsaf, komt de passant langs het al jaren leegstaande pand van de Eerste Dirkswoudse Drukkerij. Genoemd naar het lettertype dat nog steeds gebruikt wordt in De Dirkswoudenaer: Georgia. Op de gevel heeft een graffiti-artiest in rode verf gespoten: alle andere beschikbare lettertypes zijn kinderachtige onzin. En als de passant haar oren een beetje gebruikt, hoort zij een basdreun, komend uit dat donkere pand.

maandag 12 oktober 2020

Liefde is....

Liefde is….

 

Hij: ’Mijn deur staat altijd open voor jou.’

Zij: ’Fijn, dan kan ik er altijd uit.’

 

zondag 11 oktober 2020

Louise Glück, winnaar Nobelprijs literatuur

Vertaalde gedichten van Louise Glück

Ze is een dichter in het diepste van haar wezen.
Onvertaalbaar of ontoegankelijk is ze niet.
Onverstaanbaar is ze ook niet.
Haar onderwerpkeuze en toon zijn universeel van inzet.
Maar haar gedichten zijn niet aards of eenvoudig.
‘Ze zijn verraderlijk naturel’ (citaat).
‘Glücks poëzie kent een hoge transcendentale inzet’ (citaat).
‘Ze heeft een onmiskenbaar poëtische stem,
die met ernstige schoonheid het individueel bestaan
zichtbaar maakt’ citaat.
Haar poëtische stem is ongekunsteld en onverzettelijk.
En zit vol humor en bijtende intelligentie.
Haar poëzie is een zoektocht naar helderheid.
Citaat, citaat, citaat.
Glück toont de scherpe randen van familiebanden.
Er is altijd de schaduwkant van potentieel lijden.
Onderwerpen van haar zijn trauma en sterflijkheid,
en een verlangen om daaraan te ontkomen.
Schrijft Glück vanuit een lyrisch ik?
Bedrijft ze intimistisch zelfonderzoek, en is de weerslag
daarvan dan bekentenispoëzie? Neen. Ze ontkent nooit
het belang van een autobiografische achtergrond. Maar.
Ze beschrijft pijn als iets dat zich tussen mensen voordoet.
Niet dat het van binnenuit komt. Het zijn eigen ervaringen,
maar ze poogt het algemene in het specifieke
bloot te leggen. Ze staat esthetisch en qua verbeeldingskracht
op gespannen voet met de huidige tijd.
Citaat, citaat, citaat.

 (Met dank aan NRC)

Gedicht voor Jannie

Gedicht voor Jannie op sargasso 

woensdag 30 september 2020

Bijna was je beroemd

Ze had in 2004 al gezegd :’Mijn carriere is mislukt, gestrand, zonder succes, mislukt!’ Waarom ze niet gevochten heeft, dat weet ik niet. Ze heeft vier jaar lang op de hogeschool van de kunsten toneel gestudeerd. Zij is een erg temperamentvol type. Je kunt niet om haar heen in een ruimte, je vergeet haar niet. Ze heeft lang cabaret gedaan, ze kan zingen, dansen, vechten, heeft gevoel voor ritme. Haar mimiek is geweldig. Ze is een bundeltje vol energie, ze is iemand voor komedie en vertwijfeling, ze kan met woorden overweg, maar ik geloof dat iets, diep in haar, haar belemmert. Haar vader had, voordat ze naar de toneelschool ging, haar voorgesteld: Zullen we samen een winkel of een benzinestation beginnen? Dat kun je ’s avonds nog hulahula doen op het toneel. En later dacht ze: had ik dat hele toneelspelen ook maar niet zo bloedserieus genomen en iets meer hulahula gedaan.'

 

zondag 27 september 2020

Een bitterbal is eigenlijk net een ei


Mijn moeder is wel van de innoverende ideeën, de nieuwe inzichten,
de verfrissende aanpak, het out of the box denken.
Dat bleek toen we een portie bitterballen bestelden
In de lunchroom. Ze pakte de bal op, bestudeerde
‘m even, sloeg toen, gelijk een ei, het kapje eraf,
en lepelde ‘m vervolgens leeg. En plaatste de
gefrituurde uitgeholde bolster terug op het schaaltje.

 


woensdag 23 september 2020

Novichok

Heeft u wel eens last van de oppositie?
Stoort u zich wel ‘ns aan kritische vragen van de pers?
Ergert u zich wel ‘ns aan een demonstratie?
Heeft u echt geen behoefte aan vrije meningsuiting?
Werkt protest op uw zenuwen?
Probeer dan ‘ns Novichok.
Novichok werkt probaat tegen ongewenste elementen.
Novichok lost makkelijk op in water en thee en laat geen sporen na.
Novichok werkt effectief daar waar de problemen zijn.
Gebruik Novichok, u en uw land voelen zich gelijk stukken beter.
Novichok. Ook verkrijgbaar in discrete meeneemcapsules.

 

donderdag 17 september 2020

Vergisgedicht

Kut, dat had jij weer. Had je inenen inspiratie,
je had een idee, er broeide wat, je noteerde dat.
Maar blijkbaar had je niet goed geluisterd,
had je niet nauwkeurig genoteerd,
had je niks gecheckt, en dan zit je daar,
mooie boel, met je vergisgedicht.

 

zaterdag 12 september 2020

Dirkswoud en corona

Er was natuurlijk geen ontkomen aan, ook Dirkswoud heeft coronamaatregelen getroffen. In de Dirkswouderdenaer was daarvoor een hele pagina gereserveerd. De regels waren kraakhelder: langs de Noordervaart en langs de Zuidervaart was er nu eenrichtingsverkeer. En als de voetganger langs de Oostzij of de Zuidzij wilden wandelen, dan was een mondkapje verplicht. Nellie Daas, van de fourniturenzaak die haar naam draagt, had zich toegelegd op customized exemplaren. ‘Ik heb er inmiddels gemaakt met een tulp erop, 36 exemplaren voor Dirkswoud Vooruit, eentje met een K-popband erop, een Rubiks-cube, en een mondkapje met de St. Clarakerk en twee mondkapjes met Peter Griffin en Brian, dat was het wel zo’n beetje. Ik heb in de Glenn Gould-steeg naast mijn fourniturenzaak ook een teststraat ingericht. Elke Dirkswoudenaar met milde klachten is daar welkom.’

In het centrum van Dirkswoud, bij de Robert Ankerbrug, waar op vrijdag de kramen voor de ambulante handel staan, is het rustig. We zien een witte Citroen Berline parkeren, de bestuurder, loopt naar de haringkraam. ‘Ach meneer’, begint hij, ‘ik heb jarenlang een tabakshandel aan de Zuidervaart gehad, en mijn buurman was natuurgenezer, dus ik laveerde altijd tussen twee werelden, en ik ben zo kwiek als het spreekwoordelijke hoentje. Ja, afstand houden is goed, maar geen 5g is beter. ’

De enige andere klant is heel toevallig de burgemeester van Dirkswoud, mevrouw Hagemeijer, CDA. ‘Ja, tuurlijk: vrijdag visdag, wat denkt u? En vanavond is er een voorlichtings-, ook al zou ik het liever een inspraakbijeenkomst willen noemen, in het achterzaaltje van café Amperzat over de coronamaatregelen. De Dirkswoudse schaakclub De verliefdheid van de koning die daar wekelijks bijeenkomt, zal voor een keer moeten uitwijken naar Hotel Tebberman aan de Oosterzij.’ (Er was daar op het moment dat we dit schrijven, we hebben het gecheckt, slechts 1 gast.)

 Mevrouw Hagemeijer:’Er zijn tot nu toe nog geen coronagevallen geconstateerd in Dirkswoud, en dat is vreemd, we dachten echt, dat sinds we zijn opgemerkt door het internet, dat we zouden meedoen in de wereld. Jammer is wel, dat uitgerekend vanavond de Russische grootmeester Sjalamov een clinic zou geven en dat café Amperzat er qua interieur-en decorbouw er alles aan had gedaan om voor een oud-Russische ambiance te zorgen.’

Naast de snackbar aan de Zuidzijde, Kremer & Zn. Is de muur bespoten door het bekende Dirkswoudse graffiti-kunstenaarsduo Ben & Alice. Werkelijk fenomenaal en treffend. Hoe kan zoiets uit verfspuitbussen ontstaan? Treffend en ontroerend, maar toch met een knipoog hoe ze hier het COVID-19 effect hebben weergegeven. Er ligt zelfs een bosje bloemen bij.

Als je Dirkswoud uitrijdt, langs de Noordervaart en dan bij de Sint Jurriensmolen, daar waar die expat, die Vlaamse bard, die dichter en prozaïst Delhaye woont, rechtsaf slaat, dan kom je langs de ruïne van de Eerste Dirkswoudse Drukkerij. Genoemd naar het lettertype dat nog steeds gebruikt wordt in De Dirkswoudenaer: Georgia. Op de gevel heeft een graffiti-artiest in rode verf daaronder gespoten: alle andere beschikbare lettertypes zijn kinderachtige onzin.

 


donderdag 10 september 2020

Citaatje van de dag

'Het zou fijn zijn als we een keer met open vizier zouden willen luisteren, begrijpen, leren, ontwikkelen en elkaar een hand zouden willen uitreiken, zonder slakken te leggen op ieder woord en daarmee af te leiden van waar het werkelijk om gaat.'

Met dank aan Jitske Schols

vrijdag 14 augustus 2020

Genant

Dat je dan Varlam Shalamov las, ‘Berichten uit Kolyma’,
en Gustav’s Herlings ‘Een wereld apart’, en ook nog
‘Een dag uit het leven van Ivan Denisowitsj’ van
Aleksandr Solzjenitsyn. En daarna ‘Het Kamp’ van
Serge Dovlatov en natuurlijk ook ‘House of Meetings’
van Martin Amis, en dat je dan op een gegeven moment
denkt, ‘ja ja, nou weten we wel hoe koud het daar was.’

maandag 10 augustus 2020

Ga jij nog naar Watou dit jaar?

‘Ga jij nog naar Watou dit jaar?’
‘Watou, daar is dit jaar toch niks?’
‘Welnee joh, ik ben er net geweest, en het klopt, ze houden het geheim en exclusief, vanwege corona weetjewel, maar er wel degelijk een Kunstzomer in Watou.’
‘Ga weg. Wat staat er dan, en waar staat dat dan?’
Nou, het plafond van de Sint-Bavokerk is beschilderd door Rob Scholte. Prachtig, je weet niet wat je ziet.’
‘En verder?’
‘Je kent het zaaltje achter het cafe van Dirk? Daar staat dus nu die larger than life sculptuur  The shooting of Watou van Folkert de Jong.  Op herhaling dus wegens succes.’
‘Dat was inderdaad een imponerend kunstwerk, uit 2006, als ik het me goed herinner, toen stond het in de Grensland.’
‘En de voormalige bakkerij en winkel Verlet is ook een locatie. Weet je wat daar is? Daar hangen allemaal kindertekeningen van scholieren uit Watou zelf en daartussen hangt een werk van Michel Basquiat. Dat werkt geweldig.’
‘En verder? Ze doen deze editie toch wel weer iets met gedichten?’
‘Ja dat zal je leuk vinden: ze hebben dit jaar het volledige dichtwerk van Robert Anker centraal gesteld. Je vindt zijn gedichten overal: servetten, bierviltjes en op banieren in het Brennepark.'   
‘Ah, mooi.’
‘Ja, dat dacht ik al. En weet je wat er achter in de tuin van cafe/boekhandel de filosoof staat? Dat huisje van Fardou Keuning, Ritos Sagrados. Past perfect in Watou.’
‘Mooi, dat was het?’
‘Nee er is ook nog Vereecke-Vandromme.’

‘Vereecke-Vandromme?’
‘Vereecke-Vandromme.’
‘Ja.’
‘Maar wat hangt daar dan?’
‘Waar?’
‘Bij Vereecke-Vandromme?’
‘Ja, wat voor kunst is daar?’
‘Nee, Vereecke-Vandromme is de kunst. Dat is het concept. Het complete benzinestation, overkapping en de pompen met winkeltje, dat is het kunstwerk.’
‘Dus als je daar staat te tanken, maak je onderdeel uit van het kunstwerk?’
‘Precies, een interactief kunstwerk dat aan het denken moet zetten over milieu, dat de mens zelf uiteindelijk de trekker overhaalt blablabla, je kent die begeleidende teksten wel.’
'Nogal conceptueel.'
'Conceptueel to the max, kun je wel zeggen, ja.
‘Maar toch, dat klinkt alles bij elkaar erg aantrekkelijk.’
‘Ja, en dan heb ik die Keíth Haring doeken in het Oude Gemeentehuis nog niet eens genoemd.’
‘Maar als het allemaal geheim is, hoe meld ik mij dan aan?’
‘Je kent het standbeeld op het Marktplein? Daaronder is een geheime ingang, je moet drie keer kloppen, als je mijn naam noemt, komt het goed. Veel plezier.’

 


dinsdag 4 augustus 2020

Kleurrijke Beeldenstorm in Weurt

Op de hoek van de Pastoor van der Marckstraat en de Dijkstraat in Weurt (bij Nijmegen)  staat het huis met de beelden. Het huis zelf is een normale eengezinswoning uit de jaren zeventig, niet echt opvallend dus, maar de tuin is dat wel, die staat afgeladen vol met beelden.  Eén beeld erbij en de tuin zou uit elkaar knappen. Als je het huis nadert weet je niet wat je ziet, alle denkbare kleuren schitteren je tegemoet. Het lijkt wel een kermiskraam, maar dan een van 35 meter lang en enkele meters hoog.

Laurel & Hardy en Elvis

Henk Lamers, van origine huisschilder, verzamelt al zo’n 25 jaar beelden en die zet hij in zijn tuin. En die is nu afgeladen vol. De beelden staan niet alleen langs de rand, maar ze staan drie rijen dik, ze staan op elkaar, ze flankeren het tuinpad en ze gaan langs de gevel omhoog. Alle mogelijke dieren zijn hier terug te vinden als pop: krokodil, een oranje schaap, een kangoeroe met bril, ooievaar, flamingo, een kikker met een voetbal op z’n kop, pauw, 101 Dalmatiers en nog ‘ns 101 Dalmatiers en een big met bril om er maar een paar te noemen. Daarnaast zijn er diverse sprookjesfiguren te ontdekken: de gelaarsde kat, sneeuwwitje en kabouters. En ook Laurel & Hardy en Elvis Presley staan in de tuin, netjes naast de gestapelde Bremer Stadsmuzikanten. De beelden zijn van diverse materialen, veel plastic, helaas is de invloed van de Action ook hier te zien, maar ook hout, keramiek en metaal. Soms gaat er een beeld kapot, dat wordt dan weer hersteld met een forse dot uitpuilende lijm.

Gezichten geblurd

Leuk is trouwens dat Google streetview de gezichten van de beelden bij het langsrijden netjes geblurd heeft. Over aandacht heeft het huis met de beelden niet te klagen, zowel de Volkskrant, Omroep Gelderland en NRC hebben zijn tuin al eens als item gehad. Het contrast met enkele betegelde tuinen c.q. grintbakken van de aanpalende straten is ook nogal groot.

Container?

Maar is het kunst? Is deze beeldenstorm kunst? Is de complete tuin een Gesammtkunstwerk? Wordt het op waarde geschat? Als de tuin nou ‘ns niet van Henk Lamers was, maar van Andy Warhol of van Jeff Koons, was het dan wel kunst? En zo ja, wat is het dan waard? En wat gebeurt er met de beelden als Henk Lamers er niet meer is? Komt dan de wethouder Cultuur van Nijmegen in actie? Of eindigt de Weurtse kleurrijke beeldenstorm in een container?