Over het Oekraïnegedicht van Joseph Brodsky: On Ukrainian Independence

De Russische dichter, vanaf 1972 wonend in Amerika, overleden in 1996, Joseph Brodsky, winnaar van de Nobelprijs van de literatuur, blijkt een controversieel en abject gedicht over de onafhankelijkheid van Oekraïne te hebben geschreven, (maar niet gepubliceerd), dat niet helemaal past in het plaatje van nu. En ook niet bij Brodsky zelf.

Het gedicht is geschreven in 1991, en er wordt bepaald niet vleiend in gesproken over Oekraïne. De toon is kwetsend, neerbuigend, beschuldigend en verachtend. Het gedicht klinkt en leest als een grote vervloeking van het land en zijn inwoners: ‘moge je verkracht worden, moge je opgehangen worden, dat is leuk. We willen je koren en zonnebloempitten niet meer, ik zal spugen in de Dnjepr.’

Ik vond het behoorlijk shockerend om te lezen. Waar is de poëzie, Brodsky? Dit was gewoon pure rancune en haat. Joseph Brodsky was een anti-Sovjetdichter, hij was kritisch. In 1964 werd Joseph Brodsky door de Sovjet-autoriteiten wegens leegloperij - de rechtsprekende macht vond dat hij geen nuttige bijdrage leverde aan de maatschappij - veroordeeld tot vijf jaar werkkamp. Gelukkig werd hij, na internationale aandacht in de pers, na anderhalf jaar vrijgelaten. Maar ook al was hij een anti-Sovjetdichter, hij bleef uiteindelijk wel een Sovjetdichter. En de onafhankelijkheid van Oekraïne viel kennelijk bij hem verkeerd. Het zit diep bij de Russen, de haat, dat blijkt.  

 

On Ukrainian Independence

Dear Charles XII, the Poltava battle
Has been fortunately lost. To quote Lenin’s burring rattle,
“Time will show you Kuzka’s mother, ruins along the waste,
Bones of post-mortem bliss with a Ukrainian aftertaste.

It’s not the green flag, eaten by the isotope ,
It’s the yellow-and-blue flying over Konotop ,
Made out of canvas – must be a gift from Toronto  –
Alas, it bears no cross, but the Khokhly don’t want to.

Oh, rushnyks and roubles, sunflowers in summer season!
We Katsapy have no right to charge them with treason.
With icons and vodka, for seventy years we’ve bungled,
In our Ryazan we’ve lived like Tarzan in the jungle.

We’ll tell them, filling the pause with a loud “your mom”:
Away with you, Khokhly, and may your journey be calm!
Wear your zhupans, or uniforms, which is even better,
Go to all four points of the compass and all the four letters.

It’s over now. Now hurry back to your huts
To be gang-banged by Krauts and Polacks right in your guts.
It’s been fun hanging together from the same gallows loop,
But when you’re alone, you can eat all that sweet beetroot soup.

Good riddance, Khokhly, it’s over for better or worse,
I’ll go spit in the Dnieper, perhaps it’ll flow in reverse,
Like a proud bullet train looking at us askance,
Stuffed with leathery seats and ages-old grievance.

Don’t speak ill of us. Your bread and wheat we don’t need,
Nor your sky, may we all choke on sunflower seed.
No need for bad blood or gestures of fury ham-fisted,
Seems that our love is up, if it at all existed.

Why should we plow our broken roots with our verbs?
You were born out of earth, its podzolic soils and its herbs.
Quit flexing your rights and laying all the blame on us,
It is your bloody soil that has become your onus.

Oh, gardens and grasslands and steppes, varenyks filled with honey!
We’ve had greater losses before, lost more people than money.
We’ll get by somehow. And if you want teary eyes –
Wait ‘til next time, guys, this provision no longer applies.

God rest ye merry Cossacks, hetmans, and gulag guards!
But mark: when it’s your turn to be dragged to graveyards,
You’ll whisper and wheeze, your deathbed mattress a-pushing,
Not Shevchenko’s bullshit but poetry lines from Pushkin.

Joseph Brodsky