Abelkader Benali en de film

Afgelopen zaterdag reed ik naar Deventer om gedichten voor te dragen op het poeziefestival Dichterbij, in theater Mimik aan de IJssel. Lopend langs de rivier waande ik me in een utopie van geluk en genot. Aan de overkant van de rivier vierden op prestigieuze landgoederen mensen een bruiloft of anderszins, alsof ik naar een film van Visconti keek.

Over de rivier tuften jongeren in motorbootjes, de koele fles wijn binnen handbereik. Aan de kades waren lange tafels waar jongeren de Hollandse versie van La Grande Bellezza aan het uitoefenen waren. Uit de open ramen klonk muziek, ik rook het  gegrilde vlees van de barbecue.

De pijnlijke wereld was hier flink naar de achtergrond gedrongen. Het publiek luisterde naar Joke van Leeuwen die voorlas en at een heerlijke vegan-hamburger; theater Mimik ziet eruit als het decor van een film van Wes Anderson. Mensen luisteren aandachtig naar de poëzie, niets ontgaat ze.

 

Een fragmentje uit de column van Abelkader Benali vandaag in Trouw, en hé, wat leuk, hij schrijft over zijn bezoek aan Deventer, aan het poëziefestival Dichterbij in Mimik. Abdelkader Benali beschrijft hoe hij langs de IJssel (waarschijnlijk vanaf de Brinkgarage) naar het theater loopt. En, je bent dichter of je bent het niet, hij beschrijft het nogal lyrisch. ‘Lopend langs de rivier waande ik me in een utopie van geluk en genot.’ 
Het was zaterdag inderdaad een mooie zonnige dag, en er voeren bootjes. Maar Abdelkader geeft zijn romantische geest helemaal de vrije hand, en hij vermoedt prestigieuze landgoederen aan de overkant, (waar de Deventernaar alleen Meadows en het IJsselhotel weet), alwaar bruiloften met baronessen, freules, jonkvrouwen, ridders. Helemaal Visconti, meende hij.

En aan de stadszijde van de IJssel waant Abelkader, bij het passeren van het Welleterras zich gelijk in het decor van een Paolo Sorrentino. En bij Mimik komt de geest van Wes Anderson over hem. Een filmisch middagje, afgetopt met enkele gedichten. Je kunt het slechter treffen.

 

 

 

Dichter bij - poëziefestival Mimik, Deventer

Vroeger, beste jonge lezertjes, had Deventer de eerste zaterdag van augustus, een poëziefestival van jewelste, poëziefestival Het Tuinfeest Elke dichter van naam, van belang, kwam er. Noem een naam, en zij of hij trad op. Maar dat was dus in de jaren negentig, de jaren nul, tot en met 2019. Toen was het afgelopen, voorbij. Toen waren de tuinen rondom Theater, restaurant Bouwkunde leeg, het eerste weekend van augustus. Er klonken geen dichters meer in de Archieftuin, de Iordestuin, Athenaeumtuin de Fevieztuin en het Klooster. Ach, wat een tijden waren dat, waar je zo Joost Zwagerman, Rob Schouten, Robert Anker, Gerrit Komrij, Simon Vinkenoog, Wim Brands, Judith Herzberg of Menno Wigman kon aanspreken.

Bouwkunde stopte met het Tuinfeest, en het nieuwe theater, Mimik, dat kon en wilde het niet organiseren in die opzet in die vorm: het is een boel (vrijwilligers-) werk. De teloorgang van een fijn poëziefestival, helaas.

Maar Mimik kwam toch met een eigen poëziefestival: Dichter Bij (woordspeling), op het terras (gratis) en binnen in de zaal (betaald). Wij waren alleen, het was 27 graden, buiten, en niet binnen. Waarom zouden we ook: want de dichters die binnen optreden, waren dezelfde die we buiten hoorden. En het programma kwam me wel wat bekend voor: Martin Rombouts en Ingmar Heytze hadden nog tijdens afgelopen Boekenweek in Deventer opgetreden en sindsdien geen nieuw werk uitgebracht.

We zaten lekker op het rookvrije terras van Mimik, maar toch, luisteren naar een dichter door een Sennheisser koptelefoon, bungelend aan mijn oren, zodat je in je eigen cocon zit, is niet mijn idee van festival, beetje anoniem. Bovendien, het langsrijdende gemotoriseerde verkeer was toch een behoorlijke stoorzender. En hoe attractief is het om te kijken naar een dichter die bovenop een toren of op een muur zijn gedichten voordraagt? Het wordt allemaal zo, uh, contactloos. (En het is bepaald niet dichterbij). Asfaltfeeën met Ingmar Heytze speelden wel gewoon op het terras, maar de parasols stonden hinderlijk in de weg voor het podium. Mooi gedicht trouwens, dat Orgelboek/Achter de schutting/Vliegerman (muziek: Coney Island Baby, Lou Reed).

We zagen en hoorden Abdelkader Benali en Erik Jan Harmens nog hun gedichten lezen, dronken nog een drankje en kochten het boek ‘Wat het landschap denkt’, dreamscapes in woord en beeld. Fotografie Pieter Leeflang, Wibo Kosters gedichten.

Terwijl we naar huis fietsen, denk ik aan wat Ingmar Heytze zei: ‘Poëzie, je mag er van alles bij denken en voelen, en het is nooit fout.’

In de zomer vulde de achtertuin zich met van alles dat voorbijdreef

 

In de zomer vulde de achtertuin zich met van alles dat voorbijdreef. De Magnolia, de kamperfoelie, de Jasmijn, het gezoem van de bijen, het geluid van het stuntende vliegtuigje, hoog boven, de lege flessen van het bezoek, de wietpeuk van de vriend die het niet laten kan, de spelende, lachende  (of huilende of kibbelende zo gaat dat, altijd in stereo) tweeling van een paar huizen verderop, de rook van barbecue van de Moskee, vaste prik op vrijdag. Het geklater van het water in de gieters voor de planten. En de flarden Oekraïens die over de schutting kwamen. Als er gekookt werd: de geuren uit dat Oosten, als er bezoek was: de gesprekken, die kringelden in de zomerlucht. Er klonken toonladders, serpentines en krulletjes. En er was gekwetter en geschater in dialoog, opgespaard voor lang verwacht zangerig bezoek.

 

Foto: Maria Willems 

Het Midden-Oosten in de NRC van vrijdag 20 juni. Irak helemaal van de kaart

  

BHV-training gedaan

Daar lig je dan, eindelijk licht en lucht.
Net lag je nog opgevouwen, in een kist,
In een koffer. Nu moet je weer aan het werk:
mannen en vrouwen op je mond,
handen die ritmisch je borstbeen indrukken.
Je was een slachtoffer.
Hoe heette je, wat was je profiel?
Hoe kon dit zo plotseling gebeurd zijn?
Je mocht niet uit dit leven weg
van de trainer, van de cursisten.
Net zat je nog in de koffer,
nu ben je oefenmateriaal.
Wat gaat er door je heen?
Elektrische schokken.
Zo meteen ga je weer
helemaal gereanimeerd
opgevouwen de koffer, 
je donkere kist in.

 

Handleiding voor ontheemden van Robin Block wint J.C. Bloemprijs

 

Robin Block heeft met zijn dichtbundel ‘Handleiding voor ontheemden’ (143 pagina's dik) uitgeverij atlas contact, de J.C. Bloemprijs gewonnen. En de advertentie voor deze bundel wordt opgenomen in het voorpaginanieuws (voorpagina, wanneer staat er nou een dichtbundel op de voorpagina? En dan ook nog zo groot.) van deze maandag: de oorlog tussen Iran en Israël. 

Blader je door naar pagina drie, dan gaat het al over de ellende in Gaza, en, inkoppertje: de ontheemden die dat met zich voortbrengt.

(Er kan ook kritisch naar de bundel gekeken worden).