Laatst fietste ik van Arnhem naar Deventer, en had muziek op mijn oren. Ja, ik weet het, als je over de Veluwe fietst, over de heidevlaktes kijkt, het geruis van de krakende schelpjes onder je banden hoort, de stilte haast voelt, dan is het haast een daad van arrogantie om te fietsen met oortjes in. Heb je niet genoeg aan de natuur, gast, moet er weer iets meer bij?
Nee, helemaal gelijk, klopt. Maar, ik heb deze route zo vaak gefietst, in beide richtingen, dus ik dacht, een keer met oortjes op, dat moet kunnen. Dus daar zoefde ik, met Leonard’s Cohen So long Marianne.
Gaaf, waar kwam die ineens vandaan? Dat nummer had ik in geen, wat zal het zijn, een jaar of veertig gehoord? Maar ik kende het wel. Ik kende het zelf goed, want de elpee waar dit nummer op staat, die stond vroeger in het huis van mijn ouders. Was die plaat met die lichtgele hoes door mijn vader of mijn moeder het huis binnen gekomen, of was tie door mijn zus gekocht? Ik weet het niet. Ik kon het zo meezingen in ieder geval, ik kende de tekst nog. Dus ik zingzegde met Cohen mee, toch geen mens te zien. Wie weet hield ik zo ook wel een wolf op afstand.
Ik had So long Marianne dus lang niet gehoord, en wat viel met het eerste op? Dat de dames van het achtergrondkoortje zo schril en schetterend schel zingen, verschrikkelijk eigenlijk, ik schrok er van – of eigenlijk moest ik er om grinniken: dit vond men vroeger dus goed, wat een bleke uh, soul.
En ik had ineens de associatie met Armand, zo zong Armand ook, op deze manier. Dat ik dat vroeger nooit zo hoorde. Armand moet deze plaat ook beluisterd hebben, kan niet anders.
En dan is er de tekst. Die hoor ik natuurlijk ook, want Leonard Cohen is behalve singer-songwriter, bard, ook dichter. Meneer kiest en plaatst zijn woorden
I forget to pray for the
angels.
And then the angels forget
to pray for me
Die trof me wel, ik vergat er haast door te schakelen toen het fietspad omhoog ging. Goeie tekst, engelen die nalaten voor jou te bidden. Maar, dacht ik, had Cohen dan wat om over te klagen? Want inmiddels heb ik me in het nummer verdiept (ik ben nu, als ik dit schrijf thuis, beste lezer) en Leonard Cohen ontmoette Marianne in 1960 op het Griekse eiland Hydra. Marianne was net verlaten door haar Noorse man. Leonard en Marianne kregen een relatie. ‘Ze was de mooiste vrouw die ik ooit had gezien’, schijnt Leonard Cohen gezegd te hebben. Als je dat wilt checken, een foto van haar staat op de achterkant van Cohens album Songs from a room. Daar zit ze achter een typemachine.
We met when we were allmost young. Die formulering viel mij op, toen we nog bijna jong waren. Die snap ik wel. Lastig te vertalen, toen we bijna jong waren: vanaf welke kant benader je dat dan?
You held on to me like I was a crucifix. Deze vind ik al wat lastiger. Hoe hou je je aan iemand vast als was hij een kruisbeeld. Daar zou ik toch graag een tekening bij zien: hoe hou je iemand als een kruisbeeld vast? Hartstochtelijk? Bij zijn kruis? Curieuze metafoor.
Ik kijk omhoog, logisch, want ik sta bij de brandtoren op het Rozendaalse Veld. Ik was hier graag ingeklommen om deze song ‘ns van grote hoogte te beluisteren. Maar dat kan niet: er is een slot, er zijn belemmeringen aangebracht. Ik fiets verder.
As we went kneeling through the dark – nee, geen idee wat dat knielend geschuifel in het duister te betekenen heeft.
Marianne en Leonard verhuisden naar Montreal en woonden ook in New York en ook weer op Hydra. Hun relatie was niet altijd even stabiel. En daarna waren ze ook niet meer echt samen. Zij kreeg andere relaties, en Cohen ook. En Marianne woonde weer in Oslo. En Cohen in Canada. Maar de herinnering blijft, zou ik haast Ben Cramer citeren (aan die clown met zijn lach).
Your letters they all say that you're beside me
now
Then why do I feel alone
I see you've gone and changed your name again.
En dat leverde een eigenlijk wat sentimenteel lied op, over een romantische liefde, die misschien wat minder rommeligheid had verdiend. Maar zo ging het, met een schril, schel schetterend koortje erbij.
So long Marianne
En ik zet mijn fiets in de schuur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten