Voortaan beter lezen kerel

Marianne, bijna hadden we elkaar gemist,
waren we elkaar misgelopen op onze
finale afspraak. Ik dacht, ik was op tijd,
volgens de uitnodiging werd ik voor achten
bij je verwacht. Maar bij Yarden was geen
levende ziel. Stond ik daar met mijn bloem
verpakt in cellofaan. Wachtend op jou.
Had ik me dan in dag en datum vergist?
Langzaam drong het tot me door, waar was
ik met mij hoofd: we hadden bij Roelofs
afgesproken. Als ik me zou haasten,
zou ik het misschien nog halen.
Net voor achten was ik bij je in je vertrek.

Ik maakte een verontschuldigend gebaar, 
we zeiden niets. Ik dacht dat je het wel
begrijpen zou. Mijn bloem, die legde ik
aan je voet: een kracht waarmee je ooit,
misschien, weer opstaan moet.

 

Tips

Schat de tijd in die je nodig denkt te hebben
kijk daarbij schuin omhoog en noteer dan de uitkomst.
Als je valt met je fiets, hou er dan een geschaafde hand aan over.
Haal de kerststal van zolder, doe alsof je neus bloedt.

Formuleer je bezwaar en stuur dit aangetekend op
Verwijder de prijskaartjes van de kleding voordat je de straat op gaat.
(De schelpen in de kist die je verzamelde in je vakantie, verloor je
toen je 'm om liet kieperen. Daar gingen je vakantiesouvenirs).
Reageer niet op het nachtelijk hulpgeroep van de buurvrouw.
Laat dat geklop alsjeblieft wegsterven.

Doe alsof die streekderby je wat zegt (echt, je hebt geen idee).
Doe aan close reading en zet je vraagtekens bij dat meesterwerk.
Lach als je zoon hikkend van de lach wijst op de Rijschool
die ingeklemd is tussen de Zaadhandel en de Doe-het-zelf-zaak.

(Kom je ineens op die plantennaam die je nooit onthouden kon.)
Teken een petitie tegen dit of dat, tegendraads was je immers al.

Wimpel nietszeggende praatjes af. Hou je tranen paraat voor de
condoleance. Ga de straat op. Wees meester van de nacht.

                                    Doen we!

Je Bluetooth hapert

je was de beeldstabilisator vergeten uit te zetten, de ISO-waarde ook,
je las een e-mail van je dochter, ze stopte nooit een onderwerp in haar zin.

je moest het onderzoek afwachten, zeiden de autoriteiten. maar jij stond
daar, wachtend op haar. het waren grimmige tijden. ze was van glas, ze

was van stroom, ze hongerde zichzelf uit, en sneed in haar armen ze zag
zichzelf als nachtuil en als vlinder. ze hield hele dialogen in haar eentje.

voor seks had ze geen talent, had ze gezegd, ze was alleen gebleven.
je zag haar in een concertzaal. kleding en uitdrukking zeiden je niets.

de bliksem velde de boom in je achtertuin. ze had haar eerste kind toen
ze zestien was. met de vader had ze geen contact, je fotografeerde de 

gipsen kerststal in je koelkast – in februari. het gebeurde niet meer zo vaak
dat je ’s nachts uit slaapwandelen ging, wie haalde wat in je hoofd?

je schreef en twijfelde aan jezelf. de pissebed die in de gang kroop, zette
je buiten neer. je Bluetooth hapert, je gooit de kranten ongelezen weg.

je hebt geen beeld meer en proost dan op de goede afloop?

 

Wat moet de robot weten, hoe vertellen wij haar wat nee is

Kies niet verwerkte casus uit Excellijst
Dubbel obv RPS?
Overlap in tijd?
Plaats op uitvalslijst.
(zoek, robot, zoek)
Open corsa
Zoek dossier niet verwerkte casus obv PRS BSN
Eén dossier aanwezig?
Persoonsnaam en corsa gelijk?
Meer dan één dossier aanwezig?
Maak dossier excelgegevens
Vul ontbrekende dossiergegevens aan.
Zoek documenten obv PRS (ronde 1) of
BSN (ronde 2)
Minsten 1 document gevonden?
Documenten juiste datumrange?
(weet je het zeker robot?)
Voeg documenten toe aan dossier
Nog een dossier beschikbaar?
(Zeg dan Nee, robot, zeg het, zeg Nee)

 Nee.

 

Alexei Navalny vermoord

Toeval was het, vast, maar toch, ik hecht er waarde aan om verbanden te zien. Dat zaken niet zomaar gebeuren, al was het maar om meer houvast te hebben in het leven.

Op dezelfde dag dat jij vermoord werd, Alexei, ergens ver weg in Rusland, in een strafkolonie boven de Poolcirkel, plofte bij mij op de deurmat de door mij bestelde dichtbundel van de op 27-jarige leeftijd overleden Russische dichteres Nika Toerbina. Tragisch verhaal: wonderkind, een vlam die kort brandde. Een moeilijk leven dat eindigde met suïcide.

Ik las de bundel gedichten, en tegelijk volgde ik op mijn laptop de berichten over je dood, de necrologieën, de commentaren. Dus ik ging hier van: gedicht, bericht, gedicht, nieuws.

En op een gegeven moment, Alexei, wist ik niet meer wat ik las, gedicht of nieuws, gedicht of nieuws. De letters, de woorden gingen door mekaar. Fragmenten van gedichten vermengden zich met nieuwsberichten.

Mijn leven is een schetsblad
Al mijn verdienste en averij
Blijft er staan
Als een schreeuw
Door een schot onderbroken.

***

‘s Ochtends dooft mijn ster
En de tijd keert zich een ogenblik.

***

Steden branden
En bossen branden
De vijand gaat
Met zwarte pas
Over het ganse land

***

Waarom doden jullie
zelfs kleine kinderen?

***

Zo nietig
Is mijn dag
Ik wil voor iedereen
Het goede
Zelfs voor hen
Die het op mij
Gemunt hebben

***

Maar ik wil
Niet geloven
Dat de dood mij nadert
Dat ik nooit meer sneeuw
In januari zal zien

***

Ik ga, ik ga,
Afscheid gebeurt alleen in boeken.

 ***

De informatie van de menselijkheid
Wordt enkel door de dood
Verbroken.

 

Voor Joop

Hij moest weer naar zijn oude moeder.
Niet alleen vanwege emotionele redenen,
maar ook financiële. Sinds ze de nacht
alleen doorwaakte, had ze Tel Sell als baken.
Een wereld openbaarde zich voor haar.
Alle gezondheidsproblemen die je maar
kon bedenken, zij verkochten de remedie,
het medicijn. Maar ook pannen, afslankdingen.
Fitnessapparatuur, apparaten voor de keuken,
Handige bijzettafeltjes, kijk dan, ik praat,
Ik doe het voor. U kunt nu toch niet zonder?
Kijk, de Multi-Srcubber, kijk, en dit zuigt vacuüm.
En dit hier geeft een Sixpack in drie maanden.
Het is ongelooflijk. Echt. Zo gemakkelijk.
Altijd schone vloeren, altijd een gelukkig leven.
Altijd oren zonder haar, en nooit een mes tekort.
En deze armband houdt u van binnen gezond.
U heeft het toch gezien? U heeft mij gehoord?
Het is zo makkelijk. U hoeft alleen maar te bellen.
Dan bent u weer tevreden en gelukkig.
En heeft u de perfecte maaltijdpan
En u heeft nooit meer vermoeide voeten.
(Maar wel altijd krullen in uw haar).
Doe het nou maar. Kijk mij lachen, ik ben toch
betrouwbaar? Het is toch ongelooflijk?
U kent ons toch? Wij zijn er voor u.
Iedere nacht kunt u op ons rekenen,
beste moeder van Joop. En wij kennen u.
Ervaart u een leegte in uw bestaan?
Wij vullen die voor u. Wij helpen u door de nacht
als uw zoon en de verzorging ver weg zijn.
Dit nummer kunt u bellen, hier kunt u bestellen.

(En Joop naderhand het allemaal weer terugdraaien)

 

 

Oude witte man over Spoken Word

Waarom, of, hoe dan, hoe komt het dat al die Spoken Word dichters (m/v/alfabet) allemaal hun gedichten op dezelfde manier voordragen? Ik heb het nu niet over de inhoud, of de vorm, maar over de voordracht.

Zij spreken, ik luister, en ik hoor: altijd dezelfde voordracht. Het zijn, om te beginnen, vaak jonge meiden. En die hebben nog jonge (piep-) stemmen. Ik wou dat ik kon schrijven dat die het effect hebben van een klaterend fris bergbeekje. Maar dat doe ik niet. Want dat is niet zo.

Het is net of het genre de toon bepaalt: ga je een Spoken Word doen? Dan zijn hier de voorwaarden en instructies, teken maar voor akkoord. Alsof er geen allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie meer bestaat. Alles gaat in dezelfde mal. Alles klinkt hetzelfde.

Daar moet de ademhaling, daar de klemtoon, een beetje zangerig, maar ook niet te, daar de intonatie, dit woord rek je uit, daar hou je even tempo in, daar stop je even, daar de versnelling, en daar ga je met je stem aan het eind van de zin omhoog.

Alweer. Hoorde ik deze net niet ook al?

En het is niet dat het me dan allemaal niets meer doet, dat er dan niet iets uitspringt dat me raakt (een enkele keer kan het me zelfs wel in vervoering brengen), maar ik heb zo’n moeite met dat standaard maniertje. Daar knap ik zo op af. Ik hoef maar een filmpje aan te klikken van een Spoken Word optreden, en ik hoor het al: daar is het maniertje aan het woord. Die heeft goed opgelet bij haar voorgangsters.

En het is ook allemaal zo serieus. ‘Wie is er nou weer dood’, schrik ik vaak. Maar dan blijkt er niets aan de hand te zijn. Het is het Spoken Word dat ik hoor. En geen gedicht.

 

Zal de wereld binnenkort vergaan?

Zaterdagochtend. Ik ontbijt en lees de ochtendkrant:
Oekraïne, Gaza, Van Agt dood, de ellende van de
drugsindustrie, Omtzigt die zich terugtrekt, en een
wat lastige: ‘Nederland financiert opleiding voor
roofkunstexperts uit voormalige koloniën’, (Maar ik
had ‘m bij tweede lezing), toen de voordeurbel ging:
een wat ouder stel op de stoep, degelijk gekleed.
Mevrouw had een hoedje, meneer een bril van
streng montuur. Je wist gelijk: dit wordt niet lachen.
‘Meneer, wij brengen het evangelie aan de deur,
Wat vindt u ervan als de wereld binnenkort vergaat?'

Jehovah’s Getuigen, want daar had ik nu kennelijk
mee te maken, gaan ook met hun tijd mee, want meneer
scrollde gelijk door zijn telefoon naar ‘Nog even en er zijn
geen slechte mensen meer. De zachtmoedigen zullen de
Aarde bezitten. De slechte mensen, die gaan dood.'
Mevrouw vulde aan dat al die ellende van vandaag de dag,
de aardbevingen, de oorlogen, honger, Tsunami’s,
en ziekten al voorspeld waren in de Bijbel.

Maar omdat het zo’n aandoenlijk stel was, uit een
andere wereld, uit een andere dimensie, uit een
ander tijdperk, (wat zouden ze de rest van de week doen,
wie zouden ze de rest van de week zijn?),
ging ik maar niet met gestrekt been de discussie in.
Was ik een goed mens? Was ik een slecht mens die
de nieuwe wereld niet zou halen? Waren zij misschien
de selecteurs, bepaalden zij dat? Gaven zij mijn profiel
en huisadres door aan de Eindbaas? En bovendien:
‘Hier heeft u een De Wachttoren. En er komt een
betere wereld met gezondheid en veiligheid voor iedereen.
Voldoende voedsel, gezond milieu, gerechtigheid en vrede.
Met een regering in de Hemel. Voor eeuwig en altijd. Gratis.’

Maar ik had gisteren net de dichtbundel van Adriaan Jaeggi
gelezen, met daarin het gedicht 

Eeuwigheid

Ze zeggen wel, dat als je sterft
je opzweeft naar hierboven
en dat je ziel nooit meer bederft
als je maar wilt geloven.

Je leeft je leven daar als hier
met vrienden en bekenden
Ik bid maar dat dat onzin is:
niet nog ‘ns die ellende.

Zij is dood. Plotseling

Zij is dood, plotseling. Er is ontsteltenis en verdriet.
En nu moet er een gedicht. Zonder gedicht gaat het niet.
Dus liggen overal in de kamer opgeslagen dichtbundels
van: Deelder, Rawie, Kopland, Komrij, Korteweg,
Lodeizen, Gruwez, Slauerhoff, Jaeggi, Perquin,
Wigman, Koenegracht, Paalman, Dickinson,
Herzberg, Van Hunenstijn, Szymborska
en de nodige bloemlezingen. We lazen,
we zochten, we schiftten en verzamelden.
Er was veel dood, pijn en smart beschreven,
er waren elegieën, er werd veel gerouwd,
maar geen enkel gedicht ging over haar.

Maar Martin Amis zag ik niet

Vanmiddag heb ik de Jonathan Glazer verfilming van The Zone of Interest gezien.
En ik heb speciaal hiervoor, als huiswerk, om een beetje goed beslagen ten ijs te komen, de afgelopen week het boek van Martin Amis herlezen. Herlezen, want toen het boek uitkwam, in 2014, heb ik het als diehard fan, natuurlijk gelijk gekocht en verslonden.
En nu dus de verfilming.
Wat er over te zeggen.
De film was goed.
Maar…… de film had niets te maken met Amis’ boek.
Ik herkende twee, drie zinnen uit zijn roman, het boek zat nog vers in mijn geheugen. Maar de film ging volledig zijn eigen weg qua verhaallijnen, tekst, dialogen en personages (de in het boek belangrijkste personage ontbrak zelfs) en plot. Er waren veel uitgesponnen scenes waarvan ik dacht, waarom? Jonathan Glazer had zijn eigen fantasie op het doek losgelaten. Met een waanzinnig resultaat, maar Amis zag ik niet.

De kaartjes terug

Mijn vriend, de handelsreiziger kwam langs.
Hij praatte, peilde, tastte af, drong door en
bracht stemming. Hij prees pillen aan, goed
voor lichaam, geest en langer, beter leven.
En kijk naar hem, was hij niet ziek geweest?

Nou dan. En al die boeken, in al die kasten,
in al die kamers, van al die jaren opgehoopt.
Die kunnen, allemaal, in dit klein plat schermpje,
kijk, zo navigeer je door Nirwana van Tommy,
hier schrijft hij, hahaha, lachen man,‘geile augurk.’

Mijn vriend, de handelsreiziger, kwam ter zake.
We waren bewerkt en murw gemaakt. Het was tijd.
Ik heb een deal, sprak hij, wij komen in jullie huis,
en jullie in het onze. We ruilen. Mijn vrouw is voor,
en met Deventer deel ik een verleden. Kom op.

En dan is er nog een klein dingetje, sprak hij,
mijn kaartjes, mijn correspondentie, mijn geschrijf
door de jaren heen aan jou, ik wil het terug.
Het betekent uiteindelijk toch meer voor mij?
We ruilen, dan krijg jij van mij jouw kaarten terug. 

We ruilen onze archieven, meer is het niet, zei hij
terwijl hij een laatste diepe haal van zijn joint nam.
Ik wil mijn verleden terug, mijn historie, mijn Bildung.
Wie en waar ik was gaat toch uiteindelijk over mij?
Teken gewoon hier bij het kruisje voor akkoord

en we zijn het eens. Jij hebt wat ik wil: mijn leven.
We keren gewoon de historie om, als was het een
fout in de continuiteit. Dat begrijp je net zo goed als ik.
Mijn trein wacht niet, ik moet nu gaan. Okay, samengevat:
pillen, e-readers, huizenruil en, even kijken, de kaartjes terug.

Dus, hebben we een deal?