31 oktober en 1 november

Je had je portie microfoons wel gezien, of wat is het, gehoord, afgelopen weekend. Dat begon vrijdagmiddag al bij de boekpresentatie van Marten Heijs in boekhandel Praamstra in Deventer. Het boek De Grote Zwaaier, is een erg aantrekkelijke bundel, en daarom waren er ook eigenlijk veel te veel geïnteresseerden tussen de boeken, je vroeg je af of er wel boeken genoeg waren voor iedereen.

Er werden twee van de 44 korte verhalen voorgelezen. En ik kende ze allebei nog van toen ze gepubliceerd werden op zijn blog. Fijne verhalen.

In de stukjes van Marten wordt een prettige wereld opgeroepen, die soms een beetje raadselachtig is. Er komen personages in voor die je zelf ook graag zou willen tegenkomen. Er zijn dialogen waar je ook aan had willen deelnemen. De situaties zijn klein, maar daarin schuilt juist een wereld die je met een glimlach achterlaat.

Marten schrijft al een tijdje. In 2013 was Marten Heijs met zijn blog de winnaar van de Blogparel, een internetprijs voor blogs. De jury noemde toen zijn aan Simon Carmiggelt denkende stijl, een terechte winnaar. En nu is er dus een fysiek boek.

Misschien nog aardig om te noemen. Marten is Deventenaar, heeft daar de Bibliotheek Academie gevolgd, was daar klasgenoot van Maria, en was toen… het vriendje van Maria. Nou ja zeg. De wereld is klein, en Deventer in het bijzonder.

 

Zaterdag bezochten we het Americana Festival Take Root in de Oosterpoort in Groningen. Take Root en ik gaan al een lange weg terug, de allereerste editie werd gehouden in De Smelt te Assen in 1998, en daar was ik bij. Toen waren er 17 acts, en nu 24, verdeeld over 6 zalen in De Oosterpoort. Maar, eerlijk gezegd, wat me vooral is bijgebleven na afloop: het gevoel meer gemist dan gezien te hebben.

Want: ook hier was het druk, te druk. Er was eenvoudigweg in elke zaal te weinig ruimte voor alle fans. Er waren rijen, of het was vol, helaas.

Gelukkig hebben we het optreden van Alela Diane wel helemaal gezien, en ook dat van Horsebath en Frazey Ford.

Wat mij dit keer ook weer zo stoorde, beste mede festival bezoeker: de adembenemende luchtjes die men mee schijnt te moeten nemen de warme zaal in: de overdaad aan parfum, de asbakluchten, de hinten van komijn - en binnen kun je geen kant op.

Psychiatrie

Hij vertelde dat toen hij voor de allereerste keer een afspraak had in de polikliniek in de stad, dat hij drie keer een rondje om het gebouw liep, voordat hij naar binnen durfde te gaan. Hij hoopte maar dat hij geen bekende zag, of dat een bekende hem zou zien.

Een boekje omdat mijn moeder vandaag 1 jaar geleden overleden is

 

Van Maria keeg ik vandaag een handgemaakt (haar handen dus) boekje, oplage:1 exemplaar, over mijn moeder. Het kleinood meet 9 x 6 x 1 centimeter, heeft een gebonden binnenwerk dat een slag kleiner is, en is voorzien van een stevige hardcover.
Ik zal een mooie plek zoeken voor dit fijne aandenken.

Zelfportret van Anton Valens in Museum MORE in Gorssel

 

Anton Valens. Ik ben een groot liefhebber van zijn werk. Wat heb ik genoten van Het boek Ont, misschien wel een van de leukste boeken die er in de Nederlandse literatuur verschenen is. En wat hield ik van de rest van zijn oeuvre: Meester in de hygiëne, Het Compostcirculatieplan, Vis, Chalet 152, en de postuum uitgegeven novelle, Een wagon vol duivels, ik was er dol op, ik was er weg van – des te moeilijker het besef dat het hier bij bleef: Anton Valens overleed op 7 november 2021. Na zijn dood verscheen het non fictie boek  Een kniebuiging voor de ezel – over tekenen en schilderen, uitgeverij atlas contact, 190 bladzijden, met een boel illustraties. (Ik kreeg het verleden jaar op mijn verjaardag, bedankt Maria).

Anton Valens was een dubbeltalent. Hij kon schrijven en hij kon schilderen.

En vandaag bezocht ik MuseumMORE in Gorssel. En daar bekeek ik de zaal met daarin de wand met de zelfportretten. En mijn adem stokte even: want daar rechts bovenin, dat portret, dat kende ik, daar hing het zelfportret van Anton Valens dat gebruikt is als voorkant van het boek Een kniebuiging voor de ezel. Ik was even ontroerd. Daar hing het schilderij van Anton Valens tussen Philip Akkerman, Jan Bor, Cornelis Dodewaard en Pieter Pander.

Ik verliet de zaal, keek nog even om, en zei schor ‘dag Anton’. 

 

Het bestaan wordt nu wel erg eenzijdig

Zondagmiddag, alle tijd aan mezelf,
dus ik schreef een kaart aan een vriend,
en postte de kaart ruim voor 23.00 uur
in de postbus aan het eind van de straat,
naast de bushalte. (Fijn, dan was tie er morgen,
de kaart bedoel ik).

Maar. 

De postbus aan het eind van de straat
was opgeheven. Dat geldt ook voor de bushalte:
verdwenen, is nu parkeerplaats.  
En, sowieso, de buslichting van 23.00 uur
bestaat niet meer. Ergens op de maandag,
zal de postbus geleegd worden,
en dan, over een dag of twee, drie,
wie weet, zal mijn kaart worden bezorgd.
Gerard Reve had toen zo verdomde gelijk:
Het bestaan wordt nu wel erg eenzijdig.

Het gaat zoals het gaat

Over wat er mis ging, over alle giftige berichtjes
en alles wat er tussen de regels te lezen viel 

je was verbijsterd dat je in de rug werd aangevallen
en dat steun van verwachte zijde uit bleef – jammer dan 

leerzaam bleek het dus wel, een kijkje in het achterbakse
ze was een loeder, een haatheks van de laagste orde 

je verbaasde je over de taal, de krukkigheid, de armoe
de jaloezie van jaren opgespaard, de zure walmende wrok – 

lelijker kon zij niet worden, dat was eigenlijk wel jammer
dit is eigenlijk alles wat ik hierover zeggen wil.

 

We gingen naar Amsterdam om

 

We gingen naar Amsterdam om de presentatie van de dichtbundel van Robbert-Jan Henkes, Nachttrottoir, bij te wonen, luister bij te zetten. En we hadden er voor de zekerheid een hotelovernachting aan vastgeknoopt, want je wist immers nooit waarop zoiets uitloopt.

Uitgeverij Koppernik is gevestigd op Keizersgracht 75, slechts één grachtje verwijderd van ons hotel. Ik had eerlijk gezegd geen idee waar ik heen ging: hoe groot was dit evenement eigenlijk. Hoeveel mensen zouden er zijn, en wie? Zouden we erg uit de toon vallen, zouden er bekenden zijn, schrijvers, dichters? Ik was nog nooit bij een uitgever op bezoek geweest, of hoe heet dat, gerecipieerd?

Ik was helemaal weg van die bundel Nachttrottoir, echt, dit was het beste, het leukste dat ik dit jaar gelezen had. Maar wat waren er weinig mensen op deze happening afgekomen, ik telde er een kleine 20 (waaronder ook nog, wat, jij ook hier, Josef P. uit Deventer).

Ik had voor Robbert-Jan Henkes een aardigheidje meegenomen: een uitgeknipte recensie uit de Volkskrant van 25 jaar geleden, waarin literatuurcriticus Kees Fens, het gedicht ‘Nachttrottoir’ besprak. Robbert-Jan Henkes had zo zijn bedenkingen over die vroegere vertalingen van dit gedicht. Hij las zijn eigen vertaling voor. En daarna nog een gedicht met Erik Bindervoet, een duet, leuk.

Voorts waren er in dat statige grachtenpand nog voordrachten (en muziek) van Samuel Vriezen en Kine Brettschreider. En er was, hoera, bier. Daarna vertrokken we naar een Indonesisch restaurant.

De volgende ochtend stapten we over twee lachgastankjes, onze voeten achterna, de gracht op: op weg naar het ontbijt in café De Pels. Ik moest aan deze locatie denken omdat ik onlangs in De Nieuwe Contrabas iets had gehoord over schrijvers die met één been in de maatschappij stonden, en met het andere been in De Pels. Dat vond ik wel geestig.

Geen bezoek aan Amsterdam zonder bezoek aan De Slegte en antiquariaat Kok, Oude Hoogstraat (Perdu hebben we dit keer overgeslagen, sorry Perdu). En dat leverde een handvol aardige dichtbundels op. Ondertussen werd bekend dat László Krasznahorkai, de Nobelprijs voor de Literatuur had gewonnen. (Nee, dus weer niet Haruki Murakami.) Ik heb nog nooit een boek van hem gelezen, maar wel heb ik thuis de dvd van de romanverfilming: Satantango. En dat was een, uh, hoe zal ik het formuleren, pittige zit om tot het eind toe uit te kijken.

FOAM wachtte ons nog (Fotografiemuseum Amsterdam). Ik ben daar al eerder geweest, maar ik weet niet meer welke beelden ik toen gezien heb. Nu was er, onder meer, een expositie over de fotograaf Co Rentmeester. Erg interessant, zijn oeuvre: de jaren zestig, zeventig en tachtig op film gefotografeerd. Maar mij viel één ding op: de teksten bij de foto’s. Wilde men hier nou met terugwerkende kracht woke doen, of wat was dit? Co Rentmeester had in 1965 de rellen in Watts, een wijk in Los Angeles, gefotografeerd. En die foto’s waren te zien in Foam.

Indringende foto’s, krachtige foto’s, mooie foto’s, maar. Die teksten bij de foto’s. Bij een foto van plunderende en stelende mensen in een apotheek, staat: mensen nemen spullen mee uit een apotheek, right. Bij een (prachtige) foto van een plunderaarster, met haarkrullers, die haar buit hoog opgetast in haar winkelwagentje meeneemt, staat: woman with filled shopping cart, right. Wat een heerlijke formulering. Hier was iets wat wel gezien en gefotografeerd mocht worden, maar beslist niet benoemd.

Maar we moesten voortmaken, want het Vietnamese restaurant wachtte op ons, en daarna de trein terug naar huis.